Większość z nas kojarzy miasto Gdańsk z manierystycznym posągiem Neptuna, który zdobi wspaniałą i jedną z najbardziej rozpoznawalnych fontann w Polsce. Postać mitologicznego rzymskiego władcy wód, chmur i deszczu (odpowiednika greckiego Posejdona) powstała pod wpływem stylu zwanego manieryzmem, panującego w sztuce europejskiej w wieku XVI. W ten oto sposób uzyskano doskonałe dzieło przedstawiające, charakteryzującego się subtelnością i nieskazitelnością pod względem technicznym osobę muskularnego Neptuna.
Został on odlany z brązu a cała figura przyozdobiona jest motywami antycznymi z kolei u jego stóp znajdują się dwie głowy konia morskiego. Fontanna znajduje się przed wejściem do Dworu Artusa a została tam umieszczona dokładnie w roku 1615, natomiast w pełni działać zaczęła dopiero w 1633.
Dzisiaj jest uznawana za wizytówkę miasta Gdańsk, której zdjęcia umieszczane są na pocztówkach, okładkach folderów turystycznych itd. Wcześniej na miejscu gdzie dzisiaj władzę sprawuje niepodzielnie Neptun, kiedyś znajdowała się studnia także Neptuna.
Postać rzymskiego boga ma podkreślać nieodłączny związek Gdańska z morzem a ponadto jest przyczynkiem zaistnienia legendy, wyjaśniającej powstanie pewnego złocistego trunku (gdańskiej nalewki). Głosi ona, iż Neptun rozzłoszczony, wrzucaniem monet do fontanny uderzył w nie, dzierżonym w dłoni trójzębem a powstałe w ten sposób płatki złota zdobią dzisiaj wspomniany wcześniej ziołowy trunek- Goldwasser.
Do powstania Fontanny Neptuna przyczynił się ówczesny burmistrz miasta Bartłomiej Schachmann. Przez wiele długich lat słynna gdańska fontanna była kilkukrotnie odrestaurowywana. Najpierw w latach 1757-61, potem w 1927, a podczas drugiej wojny światowej zdemontowana w celu uchronienia jej przed całkowitym zniszczeniem. Po tym demontażu w latach 1950- 1954 fontanna musiała być z powrotem przystosowana do działania. Uruchomiono ponownie wodotrysk, odrestaurowano studnię i przywrócono zdobione orły na zwieńczeniach bram.
W chwili obecnej dokładnie od 20 września 2011 nie ma posągu Neptuna na fontannie, ale wróci niebawem, bo w maju przyszłego roku. Celem takiego działania są prace konserwatorskie potrzebne, aby Neptun mógł jeszcze przez wiele lat cieszyć oko Gdańszczan jak i przybyłych turystów. Toteż na wybierających się latem nad morze będzie czekał już odrestaurowany Neptun jak zwykle uzbrojony w trójząb.